Lục Hòa

Dec 20, 2015 thegioiphatphap Pháp âm, Đàm luận Phật Pháp 0

Mở Đầu:

Trong sự sống chung đụng hàng ngày của nhân loại, thì sự bất hòa là điều tai hại nhất, nó đã khiến cho con người phải chia rẽ, xa cách. Nhận biết được tầm nguy hại của sự bất hòa cũng như những lợi ích của đức tính nhu hòa rất quan trọng và cần thiết trong cuộc sống tập thể nên đức Phật đã chế ra phép Lục Hòa cho các hàng đệ tử của ngài tuân giữ.

Nguyên Nhân Đức Phật Chế Pháp Lục Hòa:

Một hôm La Hầu La đi khất thực về, gương mặt có vẻ không vui. Phật bèn kêu lên gạn hỏi thì La Hầu La phàn nàn rằng, trong đoàn khất thực của mình chỉ có Trưởng Lão Xá Lợi Phất và các Tỳ Kheo lớn tuổi mới được tín thí cúng dường các vật thực bổ béo còn hàng Sa Di như La Hầu La thì chỉ được Tăng cho một tý xíu xác mè ép và rau đồng luộc trộn với cơm; ăn uống như thế thì làm sao đủ sức khỏe tu hành.

Phật rầy La Hầu La không nên có niềm đố kỵ ấy, dạy La Hầu La lui rồi cho mời Xá Lợi Phất đến bảo rằng:

Hôm nay ông ăn phải thức ăn bất tịnh, ông có biết không?

Xá Lợi Phất giựt mình, vì chính hôm ấy sau khi ăn xong ông đã bị ói mửa ra hết. Xá Lợi Phất càng ngạc nhiên hơn, không hiểu vì sao đức Phật lại biết được điều ấy. Riêng Xá Lợi Phất cũng đã tự xét chưa bao giờ làm trái hay thi hành lệch lạc luật khất thực của Phật.

Nhân cơ hội này Phật chế ra Pháp Lục Hòa.

III. Định Danh, Hành tướng, Ý Nghĩa:

Lục là sáu; Hòa là hòa hợp, hòa thuận.

Lục Hòa: Là sáu phương pháp cư xử với nhau cho hòa hợp từ vật chất đến tinh thần, từ lời nói đến việc làm. Chữ Hòa ở đây có mục đích tiến tới chỗ cao đẹp, giải thoát chứ không phải hòa một cách nhu nhược (ai làm gì cũng ừ, ai nói gì cũng gật). Hòa này không có nghĩa dùng nó như một phương tiện trong giai đoạn chờ thời, khi thế đến lại chiến. Hòa ở đây nhằm mục đích lợi cho tất cả, tạo hạnh phúc chung mà không có sự so đo giữa người và ta.

Lục Hòa gồm có: Thân, lời nói, ý, giới, thấy biết và tài lợi.

Thân Hòa Cùng Ở Một Nơi (Thân Hòa Đồng Trú): cùng nhau ở trong một ngôi nhà, dưới một mái chùa, trong một đoàn thể hay một tổ chức, y phục giống nhau, cùng ăn, cùng ở, cùng học, cùng làm, cùng chơi … thì phải hòa với nhau. Không dùng thế lực, uy quyền hay sức mạnh để lấn hiếp, đánh đập nhau. Phải trên thuận, dưới hòa, có trên có dưới, có trước có sau, không lộn xộn vô trật tự. Là đoàn sinh trong GĐPT, tuy không phải là ruột thịt nhưng tất cả đều là con chung của đức Phật, có cùng một lý tưởng, mục đích thì phải lấy hòa khí làm đầu, không được chia phe phái, ỷ mạnh hiếp yếu hay mạnh ai nấy được. Hãy chung sống với nhau một cách hòa hợp, hãy chung lưng đâu cật, thương yêu đùm bọc lẫn nhau.

Ca Dao, Tục ngữ có những câu rất hay để khuyên về sự hòa của Thân như:

– Bầu ơi thương lấy Bí cùng

Tuy rằng khác giống nhưng chung một giàn.

– Nhiều điều phủ lấy giá gương

Người trong một nước phải thương nhau cùng

– Một con ngựa đau, cả tàu không ăn cỏ.

Lời nói Hòa Hợp Không Tranh Cải Nhau (Khẩu Hòa Vô Tranh): Khi sống chung bên nhau muốn thân được hòa thì phải giữ gìn lời nói cho ôn tồn, nhã nhặn. Nhiều người ở chung thân hòa song khẩu không hòa, ăn thua nhau từng câu nói, tìm cách mỉa mai, châm chọc nhau, cuối cùng sanh ra giận hờn, thù ghét hoặc đôi lúc không nhìn mặt nhau.

Là đoàn sinh GĐPT thì lời nói phải dịu dàng, hòa nhã, không cãi lẫy, gây gỗ nhau; không dùng lời thô ác, cãi mắng to tiếng với nhau. Nếu có điều gì thắc mắc hay không đồng ý cần phải bàn cãi cho ra lẽ thì tuyệt đối phải dùng lời ôn tồn, nhã nhặn mà bàn luận, giải thích hay biện minh để cùng nhau thông cảm. Ca Dao, Tục Ngữ có những câu nói về Khẩu Hòa như sau:

– Lời nói không mất tiền mua

Lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau

– Trước khi nói phải đánh lưỡi bảy lần

– Chim khôn kêu tiếng rảnh rang

người khôn nói tiếng dịu dàng dễ nghe

Ý Hòa Cùng Vui (Ý Hòa Đồng Duyệt): Ý nghĩ của chúng ta rất quan trọng, nó là nguyên nhân khiến miệng và thân tạo sự bất hòa. Bởi thế cho nên trong Gia Đình hay Đoàn thể, mỗi người phải giữ gìn tâm tư và ý nghĩ của mình cho hiền hòa, vui vẻ. Làm việc gì cũng phải hỏi ý kiến nhau, khi toàn thể đồng ý mới thi hành thì sẽ dễ dàng giữ được hòa khí. Còn nếu mỗi người đều làm theo ý riêng của mình, tâm tư, ý tưởng chống trái nhau, sanh ra ganh tỵ, đố kỵ thì khó mà có được sự hòa hảo của thân và miệng. Nếu có sự hòa thuận gượng ép, giả tạo vì thế thời hay vì uy lực thì sự thuận hòa ấy chẳng khác nào một lớp sơn bóng loáng được phết lên một khúc gỗ mục, đến một lúc nào đó sự xung đột ngấm ngầm sẽ lộ ra trong những lời nói hay hành động, cũng như khúc gỗ khi đã mục nát thì lớp sơn đẹp cũng không còn. Vậy tốt hơn hết, cùng chung sống với nhau, chúng ta phải thành thật, phải giữ tâm ý vui vẻ và hòa hợp. Muốn được như vậy, chúng ta phải nuôi dưỡng ý tốt đẹp đối với nhau, phải thực hành hạnh Hỷ Xả, có nghĩa là phải bỏ ra ngoài, phải quên đi những sự buồn phiền, hờn giận, không giữ trong lòng những lỗi lầm, sơ hở của người khác. Có như thế thì tâm chúng ta mới được thoải mái, vui vẻ, ý nghĩ mới trong sáng, hiền hòa, lợi ích cho đoàn, cho đội, cho đời sống tinh thần của ngay chính bản thân chúng ta.
Giới Hòa Cùng Giữ (Giới Hòa Đồng Tu): Một đoàn thể hay một tổ chức nếu muốn có trật tự thì phải có quy luật. Là đoàn sinh của GĐPT phải theo luật lệ chung của nội quy Gia Đình. Ví dụ: Khi đi sinh hoạt phải mặc đồng phục, phải mang huy hiệu, phải đi về đúng giờ đã ấn định, phải giữ im lặng trong lúc lễ Phật … Nếu trong một Gia Đình ai muốn làm điều gì thì làm theo ý thích của mình, không tuân năm điều luật của Gia Đình, không theo huấn lệnh của Huynh trưởng, một Gia Đình mà vô kỷ luật như vậy không sớm thì muộn thế nào cũng bị tan rã. Tóm lại sống trong một đoàn thể bao giờ cũng lấy kỷ luật làm đầu, phải cùng nhau giữ gìn luật lệ, quy tắc, phải có trên có dưới, thứ lớp đàng hoàng thì chúng ta mới có thể dễ dàng sống chung và làm việc lâu dài với nhau hơn.

Thấy Biết Giải Bày Cho Nhau Cùng Hiểu (Kiến Hòa Đồng Giải): Vì sự thấy, hiểu và nghĩ của mỗi người đều khác nhau do trình độ, lứa tuổi, khả năng khác nhau nên sự hiểu biết và nhận thức cũng có phần sai khác. Không ai hoàn toàn đúng mà cũng chẳng có ai hoàn toàn sai. Do đó khi chúng ta khám phá ra điều gì hay, hoặc có ý kiến gì mới lạ thì chúng ta cần nên giải bày sự hiểu biết của mình để cùng học hỏi, dìu dắt nhau trong sự học và hành. Ngược lại, nếu chúng ta là những người ích kỷ, mà ích kỷ là một tánh xấu làm cản trở sự cảm thông với những người khác, thì sẽ sanh ra nghi ngờ, chia rẽ, bất hòa …
Lợi Hòa Cùng Chia Đều Cho Nhau (Lợi Hòa Đồng Quân): Những tặng phẩm nhận được (tiền tài, vật thực, đồ dùng…) phải được chia đều cho nhau, không giữ làm của riêng hay dành phần nhiều về mình, không thiên vị và phải lấy sự công bằng làm trọng.

Kết Luận:

Lục Hòa là sáu phương pháp xử thế hay nhất để giữ hòa khí trong sự sống chung đụng của tổ chức hay đoàn thể mà đức Phật đã chỉ dạy cho chúng ta. Là đệ tử của đức Phật, chúng ta phải nhớ và thực hiện triệt để sáu pháp hòa thuận kể trên thì chắc chắn sẽ đem lại an vui, hạnh phúc cho mình, cho người và cho tổ chức. Không còn cảnh nào đẹp hơn cảnh anh, chị, em sống chung một cách hòa thuận, vui vẻ, thương mến nhau, lo lắng cho nhau, đồng sướng cùng khổ, cảm thông nhau như nước hòa với sửa, đem lợi lạc đến cho bản thân, xã hội và giống nòi.

Chúng ta phải cố gắng luôn nhớ và thực hành sáu phép Hòa Kính trong cuộc sống hàng ngày, hàng tuần của chúng ta; và đó cũng là cách trả lời hữu hiệu nhất câu hỏi mà chúng ta vẫn hằng ưu tư đặt ra: ,,Làm sao cho Gia Đình được vững mạnh?,,.

Bởi lẽ:

– Đoàn Kết Gây Sức Mạnh

– Đoàn Kết Thì Sống, Chia Rẽ Thì Chết

– Một Cây Làm Chẳng Nên Non

Ba Cây Chụm Lại Nên Hòn Núi Cao.

Lục Hòa Kỉnh

Thân Hòa đồng ở một nơi

Đồng lo một việc, chung vui, chung sầu.

Những ngày sống ở bên nhau

Đừng trông chia rẽ, đừng sầu tấc gang

Miệng Hòa lời nói dịu dàng

Ôn tồn chân thật lại càng quý hơn.